ആയിരക്കണക്കിന് അഫ്ഗാൻ പൗരന്മാരെ മടക്കി അയച്ച് പാകിസ്ഥാൻ; എല്ലാത്തിനും കാരണം താലിബാന്റെ ആ തീരുമാനം?

പാകിസ്ഥാൻ വ്യോമസേനയുടെ മിയാൻവാലി പരിശീലന വ്യോമതാവളത്തിൽ ശനിയാഴ്ച (നവംബർ 4) പുലർച്ചെ ആരംഭിച്ച ഭീകരാക്രമണം പാകിസ്ഥാൻ സൈന്യം പരാജയപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. പിഎഎഫ് പരിശീലന എയർ ബേസ് മിയാൻവാലിയിലെ കോമ്പിംഗും ക്ലിയറൻസ് ഓപ്പറേഷനും അവസാനിച്ചു. ഒമ്പത് ഭീകരരെ കൊലപ്പെടുത്തിയതായി ഡോൺ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു. പിന്നാലെ തെഹ്‌രീക്-ഇ-താലിബാൻ പാകിസ്ഥാൻ (ടിടിപി) യുടെ പുതുതായി രൂപീകരിച്ച അഫിലിയേറ്റ് ആയ തെഹ്‌രീക്-ഇ-ജിഹാദ് പാകിസ്ഥാൻ (ടിജെപി) ആക്രമണത്തിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തം ഏറ്റെടുത്തു.

വെള്ളിയാഴ്ച മുതൽ, അതിർത്തി പ്രവിശ്യകളായ ബലൂചിസ്ഥാനിലും ഖൈബർ പഖ്തൂൺഖ്വയിലും നടന്ന തുടർച്ചയായ സംഭവങ്ങളിൽ കുറഞ്ഞത് 17 പാകിസ്ഥാൻ സൈനികർ കൊല്ലപ്പെട്ടു. അഫ്ഗാൻ അഭയാർത്ഥികളെ പാകിസ്ഥാൻ നിർബന്ധിതമായി പുറത്താക്കുന്ന സമയത്താണ് സമീപകാല ആക്രമണങ്ങൾ ഉണ്ടായത്. പാകിസ്ഥാൻ വിടുന്നവരിൽ പലരും ഒന്നുകിൽ പതിറ്റാണ്ടുകളായി പാകിസ്ഥാനിൽ താമസിക്കുന്നവരോ അല്ലെങ്കിൽ പാകിസ്ഥാനിൽ ജനിച്ചവരോ ആണ്. അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ തകരുകയും താലിബാന്റെ പിന്തിരിപ്പൻ ഭരണത്തിന് കീഴിൽ, ‘മടങ്ങിവരാൻ’ നിർബന്ധിതരാകുകയും ചെയ്തവരാണിവർ. പ്രത്യേകിച്ച് പഠിക്കാനോ ജോലി ചെയ്യാനോ അനുവദിക്കാത്ത സ്ത്രീകളും പെൺകുട്ടികളും ഒരു അനിശ്ചിത ഭാവിയെ അഭിമുഖീകരിക്കുകയാണ്.

കഴിഞ്ഞ രണ്ട് വർഷമായി പാകിസ്ഥാനിൽ തീവ്രവാദ പ്രവർത്തനങ്ങൾ വർധിച്ചിരിക്കുകയാണ്. സെന്റർ ഫോർ റിസർച്ച് ആൻഡ് സെക്യൂരിറ്റി സ്റ്റഡീസ് (സിആർഎസ്എസ്) ഒക്ടോബറിൽ പുറത്തുവിട്ട റിപ്പോർട്ടിൽ 2023ലെ ആദ്യ ഒമ്പത് മാസങ്ങളിൽ സുരക്ഷാ സേനയ്ക്ക് കുറഞ്ഞത് 386 ഉദ്യോഗസ്ഥരെ നഷ്ടപ്പെട്ടതായി കാണിക്കുന്നുണ്ട്. എട്ട് വർഷത്തിനിടയിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന സംഖ്യയാണ് ഇത്. ഇതിനുള്ള കാരണങ്ങൾ സങ്കീർണ്ണമാണ്.

1989-ൽ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ തങ്ങളുടെ വിനാശകരമായ അധിനിവേശം അവസാനിപ്പിച്ചതിനുശേഷം, അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ അരാജകത്വത്തിലേക്ക് വലിച്ചെറിയപ്പെട്ടു. അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെയും വടക്ക്, പടിഞ്ഞാറൻ പാകിസ്ഥാനിലെയും പ്രധാന വംശീയ വിഭാഗമായിരുന്നു പിന്നീട് ഉയർന്നുവന്ന താലിബാൻ. 1996 ആയപ്പോഴേക്കും താലിബാൻ കാബൂൾ പിടിച്ചടക്കുകയും അഫ്ഗാൻ പ്രദേശത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും നിയന്ത്രിക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ, 2001-ൽ 9/11 ഭീകരാക്രമണത്തിന്റെ മുഖ്യ സൂത്രധാരനായ ഒസാമ ബിൻ ലാദനെ കൈമാറാൻ താലിബാൻ വിസമ്മതിച്ചതിനെ തുടർന്ന് അമേരിക്ക അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിൽ അധിനിവേശം നടത്തിയതോടെ കാര്യങ്ങൾ മാറിമറിഞ്ഞു.

അമേരിക്കൻ അധിനിവേശത്തോടെ താലിബാന്റെ പ്രാധാന്യം കുറഞ്ഞു. താലിബാൻ ഭരണകൂടം പെട്ടെന്ന് പുറത്താക്കപ്പെട്ടെങ്കിലും, അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെയും പാകിസ്ഥാനിലെയും പ്രദേശങ്ങളിൽ അഭയം പ്രാപിച്ചുകൊണ്ട് സംഘം അമേരിക്കക്കാർക്കെതിരെ അസമമായ യുദ്ധം തുടർന്നു. ഈ സാഹചര്യത്തിലാണ് പാകിസ്ഥാൻ താലിബാൻ ടി.ടി.പി യു.എസിന്റെ താലിബാനൊപ്പം പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ചത്. അമേരിക്കൻ വിമുക്തമായ ഒരു ഇസ്ലാമിക രാഷ്ട്രം സ്ഥാപിക്കാനുള്ള ശ്രമമായിരുന്നു താലിബാന്. ഒന്നര പതിറ്റാണ്ടായി ടിടിപിയുമായി രക്തരൂക്ഷിതമായ സംഘർഷത്തിലാണ് പാകിസ്ഥാൻ. യുഎസ് ഡ്രോണുകളുടെ പിന്തുണയോടെ പാകിസ്ഥാൻ സൈനിക നടപടികൾ 2014 മുതൽ 2018 വരെ ടിടിപിക്ക് ഗുരുതരമായ തിരിച്ചടി നേരിട്ടെങ്കിലും, അഫ്ഗാൻ താലിബാനും യുഎസും സമാധാന കരാറിൽ ഒപ്പുവെച്ച 2020 മുതൽ തീവ്രവാദി സംഘം ശക്തമായ പുനരുജ്ജീവനം അനുഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്. സമാധാന കരാർ ഉറപ്പിക്കാൻ പാകിസ്ഥാൻ ശ്രമിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും സൈനിക കേന്ദ്രങ്ങൾക്ക് നേരെയുള്ള ആക്രമണങ്ങൾ വർധിച്ചു.

ഇത് പാകിസ്ഥാൻ പ്രതീക്ഷിച്ചതിന് വിരുദ്ധമാണ്. ടിടിപിയുടെ ഉദയം ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും അഫ്ഗാൻ താലിബാനുമായി പാകിസ്ഥാൻ സൗഹൃദബന്ധം പുലർത്തിയിരുന്നു. 2021ൽ അവർ കാബൂളിൽ അധികാരത്തിൽ തിരിച്ചെത്തിയപ്പോൾ, അന്നത്തെ പാക്ക് പ്രധാനമന്ത്രി ഇമ്രാൻ ഖാൻ വികസനത്തെ ആവേശത്തോടെ സ്വാഗതം ചെയ്തിരുന്നു. പാകിസ്ഥാൻ ഐഎസ്ഐയുടെ തലവൻ താലിബാൻ ഭരണത്തിന്റെ ഉദ്ഘാടനത്തിനായി കാബൂളിലേക്ക് പോയി. ടിടിപിയെ നേരിടാൻ അഫ്ഗാൻ താലിബാൻ സഹായിക്കുമെന്നായിരുന്നു പാകിസ്ഥാന്റെ പ്രതീക്ഷ. എന്നാൽ, പാകിസ്ഥാനെ ഞെട്ടിച്ചുകൊണ്ട് താലിബാൻ ടിടിപിയെ പിന്തുണച്ചു.

അഫ്ഗാൻ താലിബാനെതിരെയുള്ള ‘ഭീകരതയ്‌ക്കെതിരായ യുദ്ധ’ത്തിൽ പാകിസ്ഥാൻ നടത്തിയ ചാഞ്ചാട്ടം മൂലമാണ് ടിടിപി ഉയർന്നുവന്നത്. ടിടിപിക്കുള്ള അഫ്ഗാൻ താലിബാൻ പിന്തുണ കാബൂൾ ഭരണകൂടത്തിന്റെ ശക്തിയെയും അധികാരത്തെയും കുറിച്ച് പാകിസ്ഥാനെ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു മാർഗമായാണ് മറ്റുള്ളവർ കാണുന്നത്. എന്നിരുന്നാലും, താലിബാന്റെ കൂറ് മാറ്റം പാകിസ്ഥാനെ ചൊടിപ്പിച്ചു. അതിന്റെ പ്രർത്തയാഘാതമായിരിക്കാം ഇപ്പോൾ അഫ്ഗാൻ പൗരന്മാർ അനുഭവിക്കുന്നതെന്നാണ് റിപ്പോർട്ട്.