ഹമാസിന്റെ രഹസ്യ തുരങ്കങ്ങൾ: ആക്രമണ പദ്ധതിയിൽ ഇസ്രായേലിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ വെല്ലുവിളി

ന്യൂഡൽഹി: ഗാസ മുനമ്പിൽ സമ്പൂർണ കര ആക്രമണത്തിന് ഇസ്രായേൽ ഒരുങ്ങുമ്പോൾ അവർ നേരിടുന്ന ഏറ്റവും വലിയ വെല്ലുവിളി ഗാസയുടെ കീഴിലുള്ള ഹമാസിന്റെ വിപുലമായ തുരങ്ക ശൃംഖലയാണ്. ഒരു കര ആക്രമണത്തിൽ ഇസ്രയേലിന് അതിന്റെ ഫയർ പവർ എഡ്ജ് നഷ്ടപ്പെടുമെന്നും അതിന്റെ ഭൂപ്രദേശത്ത് ശത്രുക്കളോട് പോരാടേണ്ടിവരുമെന്നും നിരവധി വിദഗ്ധർ മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിട്ടുണ്ട്. തുരങ്കങ്ങളുടെ ശൃംഖലയുള്ള ജനസാന്ദ്രതയുള്ള പ്രദേശം ഇസ്രായേലിന്റെ ഉയർന്ന സുരക്ഷാ വെല്ലുവിളിയുടെ ഒരു പ്രധാന ഇടമാണ്. ഇസ്രായേൽ പ്രതിരോധ സേനയുടെ വക്താവ് നടത്തിയ പരാമർശം തന്നെ ഇതിനുദാഹരണം. ടണൽ ശൃംഖലയുടെ ഭാഗങ്ങൾ ആക്രമിക്കുമെന്നും എന്നാൽ ഇത് എളുപ്പമുള്ള യുദ്ധമായിരിക്കില്ലെന്നുമായിരുന്നു വക്താവ് പറഞ്ഞത്.

ഹമാസ് തുരങ്കങ്ങൾ: ‘ഗാസ മെട്രോ’

2021ൽ ഹമാസിന്റെ 100 കിലോമീറ്ററിലധികം തുരങ്ക ശൃംഖല നശിപ്പിച്ചതായി ഇസ്രായേൽ പ്രതിരോധ സേന അവകാശപ്പെട്ടിരുന്നു. എന്നാൽ, ഗാസയിലെ തുരങ്ക ശൃംഖല 500 കിലോമീറ്റർ നീളമുള്ളതാണെന്നും 5 ശതമാനം മാത്രമാണ് തകർന്നതെന്നും ഹമാസ് നേതാവ് യഹ്യ സിൻവാർ വാദിച്ചു. സ്ട്രിപ്പിലെ ഭൂഗർഭ ശൃംഖല എത്രത്തോളം വിപുലമാണെന്നതിനെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കും അതിന്റെ നാശം. ഹമാസ് പ്രവർത്തകർ സിവിലിയൻ കെട്ടിടങ്ങൾക്ക് താഴെയുള്ള തുരങ്കങ്ങളിൽ ഒളിച്ചിരിക്കുകയാണെന്ന് ഇസ്രായേൽ സേന ആവർത്തിച്ച് വാദിച്ചു. 2007-ൽ ഗാസ മുനമ്പിന്റെ നിയന്ത്രണം ഏറ്റെടുത്തതിനുശേഷം, നഗരത്തിനകത്തും ഗാസ-ഇസ്രായേൽ അതിർത്തിയിലും തുരങ്ക ശൃംഖലകൾ വികസിപ്പിക്കാൻ ഹമാസ് ശ്രമങ്ങൾ നടത്തി.

വിപുലമായ ശൃംഖല കാരണം, ഇസ്രായേൽ സൈന്യം തുരങ്കങ്ങളെ ‘ഗാസ മെട്രോ’ എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഈ തുരങ്കങ്ങളുടെ മുൻകാല വീഡിയോകൾ ഉള്ളിൽ സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്ന ലൈറ്റുകളും ആയുധങ്ങളും വെടിക്കോപ്പുകളും മറയ്ക്കാൻ വിശാലമായ സ്ഥലവും പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു. തുരങ്കത്തിലെ ഭിത്തികൾ സിമൻറ് കൊണ്ടാണ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഹമാസിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ ഒരുക്കുന്നതിന് ഗാസയിലേക്കുള്ള മാനുഷിക സഹായം വഴിതിരിച്ചുവിട്ടുവെന്ന ആരോപണവും ഉണ്ട്.

കഴിഞ്ഞ വാരാന്ത്യത്തിൽ ഹമാസിന്റെ ഞെട്ടിക്കുന്ന ആക്രമണങ്ങൾ ഒരു വൻ റോക്കറ്റ് ആക്രമണവും കരയിലും വെള്ളത്തിലും ഒരേസമയം നടത്തിയ ആക്രമണത്തിന്റെ സംയോജനമായിരുന്നു. ഹമാസ് പ്രവർത്തകരെ കണ്ടെത്താനാകാതെ ഇസ്രയേലിലേക്ക് കടക്കുന്നതിൽ തുരങ്കങ്ങൾ പ്രധാന പങ്കുവഹിച്ചതായി കരുതപ്പെടുന്നു. ഗാസയുമായുള്ള ഇസ്രായേലിന്റെ വേലി 30 അടി ഉയരമുള്ളതാണ്, ഭൂഗർഭ കോൺക്രീറ്റ് തടസ്സമുണ്ട്. പിന്നെങ്ങനെയാണ് ഹമാസ് പ്രവർത്തകർ വേലിക്കും തടയണയ്ക്കും താഴെ തുരങ്കങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കിയത്? എങ്ങനെയാണ് ഇസ്രായേലിൽ പ്രവേശിച്ചത്? ഗാസ നഗരത്തിനുള്ളിലെ കൂടുതൽ സങ്കീർണ്ണമായ തുരങ്കങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, അതിർത്തി കടന്നുള്ള തുരങ്കങ്ങൾ അടിസ്ഥാനപരമാണെന്ന് റീച്ച്മാൻ സർവകലാശാലയിലെ ഫാക്കൽറ്റി അംഗം ഡോ.ഡാഫ്‌നെ റിച്ചെമണ്ട്-ബരാക് ബിബിസിയോട് പറഞ്ഞു.