3 ദിവസത്തിനുള്ളിൽ രണ്ട് ഭൂകമ്പങ്ങൾ: മെഗാ ഹിമാലയൻ ഭൂകമ്പത്തിന്റെ മുന്നറിയിപ്പോ ഇത്?

ഡൽഹി: ഡൽഹി-എൻസിആർ ഉൾപ്പെടെ ഉത്തരേന്ത്യയുടെ പല ഭാഗങ്ങളിലും റിക്ടർ സ്‌കെയിലിൽ 5.6 തീവ്രത രേഖപ്പെടുത്തിയ ഭൂചലനം അനുഭവപ്പെട്ടു. മൂന്ന് ദിവസത്തിനിടെ ഉണ്ടായ രണ്ടാമത്തെ ഭൂചലനവും ഒരു മാസത്തിനുള്ളിൽ മൂന്നാമത്തെ ഭൂചലനവുമാണിത്. തിങ്കളാഴ്‌ച റിക്ടർ സ്‌കെയിലിൽ 5.6 തീവ്രത രേഖപ്പെടുത്തിയ ഭൂചലനമുണ്ടായപ്പോൾ നവംബർ നാലിന് നേപ്പാളിൽ ഉണ്ടായ ഭൂചലനത്തിൽ റിക്ടർ സ്‌കെയിലിൽ 5.8 തീവ്രത രേഖപ്പെടുത്തി. ഈ ഭൂചലനത്തിൽ 128 പേർ മരണപ്പെട്ടിരുന്നു. സംഭവങ്ങളുടെ പരമ്പര വീണ്ടും ഹിമാലയൻ ഭൂകമ്പത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകൾക്ക് തുടക്കമിട്ടു.

ഹിമാലയൻ മേഖലയിൽ റിക്ടർ സ്‌കെയിലിൽ 8.5 തീവ്രത കവിയാൻ സാധ്യതയുള്ള ഒരു വലിയ ഭൂകമ്പം ആസന്നമായിരിക്കുമെന്ന് ശാസ്ത്രജ്ഞർ സ്ഥിരമായി മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യൻ ഭൂകമ്പ ശാസ്ത്രജ്ഞരുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള 2018 ലെ ഒരു പഠനത്തിലാണ് ഇക്കാര്യം പറയുന്നത്. ഉത്തരാഖണ്ഡ് മുതൽ പടിഞ്ഞാറൻ നേപ്പാൾ വരെ വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന മധ്യ ഹിമാലയത്തിൽ ‘ഭാവിയിൽ എപ്പോൾ വേണമെങ്കിലും’ ഭൂചലനം ബാധിക്കപ്പെടുമെന്ന് പഠനത്തിൽ പറയുന്നു. ബെംഗളൂരുവിലെ ജവഹർലാൽ നെഹ്‌റു സെന്റർ ഫോർ അഡ്വാൻസ്‌ഡ് സയന്റിഫിക് റിസർച്ചിലെ ഗവേഷകരാണ് മുമ്പത്തെ വിനാശകരമായ ഭൂകമ്പങ്ങളുമായി താരതമ്യം ചെയ്ത് ഈ പഠനം നടത്തിയത്.

2015 ലെ നേപ്പാൾ ഭൂകമ്പം ഏകദേശം 9,000 പേരുടെ ജീവൻ അപഹരിച്ചിരുന്നു. റിക്ടർ സ്കെയിലിൽ 8.1 തീവ്രത രേഖപ്പെടുത്തിയ ഈ ഭൂകമ്പത്തിന്റെ ഞെട്ടൽ ഇനിയും നേപ്പാളിനെ വിട്ടുപോയിട്ടില്ല. 2001 ലെ ഗുജറാത്ത് ഭൂകമ്പത്തിൽ 13,000 ത്തിലധികം മരണങ്ങൾ ഉണ്ടായി. റിക്ടർ സ്കെയിലിൽ 7.7 തീവ്രതയാണ് രേഖപ്പെടുത്തിയത്. ജിയോളജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യ, ഗൂഗിൾ എർത്ത് ചിത്രങ്ങൾ, ഇന്ത്യയുടെ ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയായ ഐ.എസ്.ആർ.ഒ യിൽ നിന്നുള്ള ഉപഗ്രഹ ചിത്രങ്ങൾ എന്നിവയിൽ നിന്നുള്ള ജിയോളജിക്കൽ ഡാറ്റയും മാപ്പുകളും അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് വിശകലനം.

റിക്ടർ സ്‌കെയിലിൽ 8.5 നും 9 നും ഇടയിൽ തീവ്രതയുള്ള ഒരു വിനാശകരമായ ഭൂകമ്പം 14-15 നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ മധ്യ ഹിമാലയത്തിൽ ഉണ്ടായതായി ഗവേഷണങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഇത് 600 കി.മീ വരെ ബാധിച്ചു. മധ്യ ഹിമാലയത്തിൽ ഇടയ്ക്കിടെ കുറഞ്ഞ തീവ്രതയുള്ള ഭൂകമ്പങ്ങൾ ഉണ്ടെങ്കിലും, നിരവധി നൂറ്റാണ്ടുകളായി വലിയ ഭൂകമ്പ പ്രവർത്തനങ്ങളൊന്നും ഉണ്ടായിട്ടില്ല. കാര്യമായ ഭൂചലനങ്ങളുടെ അഭാവം ഈ മേഖലയിൽ ഗണ്യമായ സമ്മർദ്ദം സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഇത് ഒരു വലിയ ഭൂകമ്പം കാലഹരണപ്പെട്ടുവെന്ന നിഗമനത്തിലേക്ക് നയിച്ചിരുന്നു.

യുറേഷ്യൻ ഫലകത്തിന്റെയും ഇന്ത്യൻ ഫലകത്തിന്റെയും സാങ്കേതികപരമായി സജീവമായ അതിർത്തിയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഹിമാലയത്തിന് കീഴിൽ സമ്മർദ്ദം വർദ്ധിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് നിരീക്ഷകാർ സ്ഥിരമായി മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയതാണ്. എന്നിട്ടും ഒക്ടോബറിലെ നേപ്പാൾ ഭൂകമ്പം ഭൂകമ്പ ശാസ്ത്രജ്ഞരെ അത്ഭുതപ്പെടുത്തി എന്നത് എടുത്തുപറയേണ്ടതാണ്. ചെറിയ ഭൂകമ്പങ്ങളെ സാധാരണ സംഭവങ്ങളായി തള്ളിക്കളയരുതെന്ന് വിദഗ്ധർ പണ്ടേ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിരുന്നു. പകരം ഇതിനെയെല്ലാം ഒരു വലിയ ഭൂകമ്പത്തിന്റെ സൂചകങ്ങളായി കാണണം.

2017-ൽ, വരാനിരിക്കുന്ന ഭൂകമ്പ ഭീഷണിയെക്കുറിച്ച് ചർച്ച ചെയ്യുന്നതിനായി ഒരു കൂട്ടം ശാസ്ത്രജ്ഞർ ഡെറാഡൂണിൽ ഒരു ദ്വിദിന ശിൽപശാല വിളിച്ചുകൂട്ടുകയും സംസ്ഥാനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ ഭൂകമ്പ പ്രതിരോധശേഷിയുള്ളതാക്കാൻ ഉത്തരാഖണ്ഡ് സർക്കാരിനോട് ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. 2015-ലെ നേപ്പാൾ ഭൂകമ്പം മധ്യ ഹിമാലയത്തിൽ അടഞ്ഞുകിടക്കുന്ന സമ്മർദ്ദം പുറത്തുവിടുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടുവെന്ന് 2016-ൽ കൊളറാഡോ ബോൾഡേഴ്‌സ് ഡിപ്പാർട്ട്‌മെന്റ് ഓഫ് ജിയോളജിക്കൽ സയൻസ് നടത്തിയ പഠനവും മുന്നറിയിപ്പ് നൽകി. നൂറ്റാണ്ടുകളായി കെട്ടിപ്പടുക്കപ്പെട്ട ഈ സമ്മർദം ഒരു വലിയ ഭൂകമ്പത്തിലൂടെ പുറത്തുവരുമെന്ന നിഗമനത്തിലാണ് ശാസ്ത്രജ്ഞർ. ഇത് അഭൂതപൂർവമായ നാശനഷ്ടങ്ങൾക്കും ജീവഹാനിക്കും കാരണമാകും. അതിനാൽ, സാധ്യമായ നാശം ലഘൂകരിക്കാൻ അടിയന്തര നടപടി സ്വീകരിക്കണമെന്ന് ശാസ്ത്രജ്ഞർ ആവശ്യപ്പെടുന്നു. ഭൂകമ്പം പ്രവചിക്കാൻ പ്രയാസമാണെങ്കിലും, ഉപരിതലത്തിനടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തുവിടുന്ന ടെക്റ്റോണിക് ചലനങ്ങളും മർദ്ദവും വിശകലനം ചെയ്യുന്നതിൽ വിദഗ്ധർ നിരന്തരം ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.