കാളിദാസൻ രചിച്ച ഗംഗ അഷ്ടകം

 

ശ്രീഗണേശായ നമഃ ॥

കത്യക്ഷീണി കരോടയഃ കതി കതി
ദ്വീപിദ്വിപാനാം ത്വച
കാകോലാഃ കതി പന്നഗാഃ
കതി സുധാധാംനശ്ച ഖണ്ഡാ കതി ।

കിം ച ത്വം ച കതി ത്രിലോകജനനിത്വദ്വാരിപൂരോദരേ
മജ്ജജ്ജന്തുകദംബകം
സമുദയത്യേകൈകമാദായ യത്

ദേവി ത്വത്പുലിനാങ്ഗണേ
സ്ഥിതിജുഷാം നിര്‍മാനിനാം ജ്ഞാനിനാം
സ്വല്‍പാഹാരനിബദ്ധശുദ്ധവപുഷാം
താര്‍ണം ഗൃഹം ശ്രേയസേ

നാന്യത്ര ക്ഷിതിമണ്ഡലേശ്വരശതൈഃ
സംരക്ഷിതോ ഭൂപതേഃ
പ്രാസാദോ ലലനാഗണൈരധിഗതോ ഭോഗീന്ദ്രഭോഗോന്നതഃ ॥ 2॥

തത്തത്തീര്‍ഥഗതൈഃ കദര്‍ഥനശതൈഃ
കിം തൈരനര്‍ഥാശ്രിതൈ-
ര്‍ജ്യോതിഷ്ടോമമുഖൈഃ കിമീശവിമുഖൈര്യജ്ഞൈരവജ്ഞാദ്ദതൈ ।

സൂതേ കേശവവാസവാദിവിബുധാ
ഗാരാഭിരാമാം ശ്രിയം ഗങ്ഗേ
ദേവി ഭവത്തടേ യദി കുടീവാസഃ
പ്രയാസം വിനാ ഗങ്ഗാതീരമുപേത്യ
ശീതലശിലാമാലംബ്യ ഹേമാചലീം
യൈരാകര്‍ണി കുതൂഹലാ
കുലതയാ കല്ലോലകോലാഹലഃ

തേ ശൃണ്വന്തി സുപര്‍വപര്‍വതശിലാ സിംഹാസനാധ്യാസനാഃ
സങ്ഗീതാഗമശുദ്ധസിദ്ധ
രമണീമംജീരധീരധ്വനിം

ദൂരം ഗച്ഛ സകച്ഛഗം ച ഭവതോ
നാലോകയാമോ
മുഖം രേ പാരാക വരാക സാകമിതരൈര്‍
നാക പ്രദൈര്‍ഗംയതാം

സദ്യഃ പ്രോദ്യതമന്ദമാരുതരജഃ
പ്രാപ്താ കപോലസ്ഥലേ
ഗങ്ഗാംഭഃകണികാ വിമുക്ത
ഗണികാസങ്ഗായ സംഭാവ്യതേ

വിഷ്ണോഃ സങ്ഗതികാരിണീ ഹരജടാജൂടാടവീചാരിണീ
പ്രായശ്ചിത്തനിവാരിണീ ജലകണൈഃ പുണ്യൌധവിസ്താരിണീ

ഭൂഭൃത്കന്ദരദാരിണീ നിജജലേ മജ്ജജ്ജനോത്താരിണീ
ശ്രേയഃ സ്വര്‍ഗവിഹാരിണീ
വിജയതേ ഗങ്ഗാ മനോഹാരിണീ

വാചാലം വികലം ഖലം
ശ്രിതമലം കാമാകുലം വ്യാകുലം
ചാണ്ഡാലം തരലം നിപീതഗരലം
ദോഷാവിലം ചാഖിലം

കുംഭീപാകഗതം തമന്തക
കരാദാകൃഷ്യ കസ്താരയേന്‍
മാതര്‍ജഹ്നുനരേന്ദ്രനന്ദിനി
തവ സ്വല്‍പോദബിന്ദും വിനാ

ശ്ലേഷമശ്ലേഷണയാനലേ മൃതബിലേ
ശാകാകുലേ വ്യാകുലേ
കണ്ഠേ ഘര്‍ഘരഘോഷനാദ
മലിനേ കായേ ച സമ്മീലതി

യാം ധ്യായന്ന്‍പി ഭാരഭങ്ഗുരതരാം
പ്രാപ്നോതി മുക്തിം നരഃ
സ്നാതുശ്വേതസി ജാഹ്ന്വീ നിവസതാം സംസാരസന്താപഹൃത് ॥ 8॥

ഇതി ശ്രീമത് കാളിദാസവിരചിതം
ഗംഗാഷ്ടക സ്തോത്രം സമ്പൂര്‍ണം ॥